1 октябрь – мамлакатимизда ўзига хос байрам – Ўқитувчи ва мураббийлар куни сифатида нишонланади. Бу нафақат профессионал сана, балки ўзини энг эзгу мақсад – ёш авлод тарбиясига бағишлаган инсонларга миннатдорчилик кунидир.

Ўқитувчилик касби қадимдан энг шарафли ва масъулиятли касблардан бири ҳисобланган. Шарқнинг буюк алломаси Абу Наср Форобий шундай деган эди: “Ўқитувчи – бу бошқаларга билим йўлини ёритадиган, мукофот кутмайдиган кишидир.” Бу сўзлар бугунги кунда ҳам ўқитувчи меҳнатининг моҳиятини акс эттиради: билим, сабр-тоқат ва донолик нурини йиллар ва авлодлар оша етказиш.

Ҳар биримизнинг ўз Устозимиз ва Мураббийимиз бор. Бу шундай инсонларки, уларсиз биз шахс сифатида шаклланмаган, ҳаётий муҳим кўникма, билим ва малакаларга эга бўлмаган бўлардик.

Мамлакатимизда Янги Ўзбекистон ва Учинчи Ренессанс пойдеворини яратиш бўйича улкан ишлар амалга оширилмоқда. Таълим-тарбия соҳасида, ўқитувчи ва мураббийлар меҳнатини муносиб қадрлаш ва рағбатлантириш борасида кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилмоқда.

Сўнгги саккиз йилда Ўзбекистонда Президентимизнинг алоҳида эътибори ва ғамхўрлиги туфайли ўқитувчи мақоми сифат янги босқичга кўтарилди. Қабул қилинган қонунлар - янгиланган “Таълим тўғрисида”ги Қонундан тортиб, ўқитувчиларнинг шаъни ва қадр-қимматини ҳимоя қилиш бўйича меъёрий ҳужжатларгача ўқитувчининг юқори ижтимоий ва касбий мақомини мустаҳкамлади. Бугунги кунда ўқитувчи нафақат жамият томонидан ҳурматга сазовор бўлмоқда, балки муносиб ишлаш, малака ошириш ва ижтимоий қўллаб-қувватлаш учун қонуний кафолатларга ҳам эга. Ушбу ислоҳотлар ўқитувчи ўзгаришлар ва тараққиётнинг асосий шахси бўлган таълим тизимини яратиш йўлидаги муҳим қадам бўлди.

Замонавий ўқитувчи нафақат мураббий, балки илҳомлантирувчи, дўст, баъзан эса психолог ҳамдир. Жадал ўзгаришлар, рақамли технологиялар ва таълим ислоҳотлари даврида унга катта масъулият юкланади. У нафақат таълим беради, балки болаларга дунёга мослашишга, ахлоқий фазилатларни тарбиялашга, истеъдодларни ривожлантиришга ёрдам беради.

Ўқитувчи ва мураббийлар куни арафасида давлат раҳбарининг катта педагогик жамоанинг энг фаол вакилларини тақдирлаши сўнгги йилларда анъанага айланди. Ҳар йили ёшларга таълим-тарбия беришда юқори натижаларга эришган ўқитувчи ва мураббийлар орден, медаль ва фахрий унвонлар билан тақдирланади. Давлатимиз раҳбари 2025 йил 15 сентябрдаги нутқида мамлакатимиз тараққиётида ўқитувчиларнинг ўрни беқиёс эканини таъкидлаб, ўқитувчи ва мураббийлар учун қўшимча имтиёзлар ва ижтимоий қўллаб-қувватлаш ташаббуси билан чиқди.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев мамлакатимиз ўқитувчилари учун бир қатор янги имтиёз ва қўллаб-қувватлаш чоралари жорий этилишини эълон қилди. Ушбу ташаббуслар таълим тизими ходимларининг ижтимоий ҳимоясини янада ошириш ва уларнинг касбий фаолиятини рағбатлантиришга қаратилган.

Унга кўра, 15 йиллик стажга эга педагоглар учун ипотека кредитини расмийлаштиришда бошланғич бадалнинг 25 фоизини давлат ўз зиммасига олади. Ушбу ташаббус минглаб ўқитувчи оилаларнинг уй-жой шароитларини яхшилаш ва уй-жой сотиб олишда янада қулай шарт-шароитларга эга бўлиш имконини беради.

Бундан ташқари, ўқитувчиларнинг фарзандлари учун олий таълим муассасасига ўқишга киришда имтиёз берилади. Жумладан, уларга контракт суммасининг 30 фоизи миқдорида чегирма бўлади. Бу педагог оилаларнинг олий таълим олиш имкониятларини кенгайтириш ва бюджетга тушадиган молиявий юкни камайтиришга хизмат қилади.

Таълим жараёнини рақамлаштириш ва замонавий технологиялардан фойдаланиш масалаларига алоҳида эътибор қаратилди. Бу борада компьютер хариди учун 10 миллион сўмгача имтиёзли кредитлар бериш режалаштирилган. Бу педагогларга ўзларини зарур техник воситалар билан таъминлаш ва таълим жараёнининг сифатини ошириш имконини беради.

Ўқитувчиларга уй-жой коммунал тўловлари масаласида ҳам катта ёрдам кўрсатилади. Президент таълим соҳаси ходимлари учун коммунал тўловлар 2 баробар камайтирилишини таъкидлади

Шу билан бирга, Бошланғич синф ўқитувчиларини аттестациядан ўтказиш миллий тизими жорий этилади. Аттестациядан муваффақиятли ўтиб, тегишли сертификатга эга бўлган педагоглар ойлик иш ҳақига 15 фоиз миқдорида устама тўланади. Бу бошланғич синфларда касбий ўсишни рағбатлантириш ва ўқитиш сифатини оширишга қаратилган.

Ёш мутахассислар учун малака тоифалари тизимида ўзгаришлар кўзда тутилган. Бакалавр дипломига эга бўлган битирувчиларга автоматик равишда иккинчи, магистрларга эса биринчи малака тоифаси берилади. Бу ёш ўқитувчиларнинг малакаси ва тажрибасини янада адолатли баҳолашга шароит яратади.

Хорижда таълим олиш имкониятларига ҳам алоҳида эътибор қаратилди. Жаҳоннинг ТОП-300 талик рўйхатига кирган олийгоҳларга ўқишга кирган ўқитувчиларга 20 минг АҚШ долларигача таълим кредити ажратилади.

Бундан ташқари, ТОП-300 таликка кирган мактаб, боғча, техникум ва олийгоҳларда ишлайдиган педагогларга транспорт чипталарини сотиб олишда йиллик имтиёз берилади. Йилига бир марта бундай ўқитувчилар бутун Ўзбекистон бўйлаб авиа ва темир йўл чипталарига 15 фоиздан 20 фоизгача чегирма билан қатнашлари мумкин бўлади.

Президентимизнинг янги ташаббуслари педагоглар фаолиятининг ижтимоий, маърифий ва иқтисодий жиҳатларининг кенг доирасини очиб бермоқда. Улар жамиятда ўқитувчининг мавқеини мустаҳкамлашга, унинг моддий таъминланганлик даражасини оширишга, касбий жиҳатдан ўсиши учун шарт-шароит яратишга қаратилган.

Ушбу чора-тадбирлар Ўзбекистонда таълим соҳаси ходимларини қўллаб-қувватлаш ва ўқитувчилик касбининг нуфузини оширишга қаратилган давлатнинг изчил сиёсатидан далолат беради.

Тажрибага эга ўқитувчи ва Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати сифатида шуни алоҳида мамнуният ва ғурур билан таъкидлайманки, кейинги йилларда Ўзбекистонда ўқитувчилик касби чинакам юксак мақомга эга бўлди. Президентимизнинг ғамхўрлиги қонун ва ташаббуслар билан мустаҳкамланиб, ўқитувчилик меҳнатини мамлакатимиздаги энг обрўли ва шарафли касблардан бирига айлантираётганини кўриб турибмиз.

Ҳар бир ўқитувчи меҳнати қадрланаётгани, ғоялари қўллаб-қувватланаётгани ва хизматлари юксак даражада эътироф этилаётганини ҳис этаётгани ўз ҳаётини ёшлар тарбиясига бағишлаган инсон сифатида мен учун, айниқса, муҳимдир. Ишончим комилки, бу ислоҳотлар келажакка ишонч ва Ватанни севадиган янги авлодни тарбиялаш учун мустаҳкам пойдевор бўлади.

Бугун биз устозларга миннатдорлик билдириб, уларнинг фидокорона меҳнатига таъзим қиламиз. Муваффақиятга эришиш йўли узоқ ва машаққатли бўлса ҳам, улар ҳар бир ўқувчига ишонадиган инсонлардир. Уларнинг ҳиссасини рақамлар билан ўлчаб бўлмайди, ўқиш, ёзиш, орзу қилиш ва эришишни ўргатганлар меҳнати қалбларда яшайди.

Ирина ТОКАРЕВА,

Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати,

ЎзХДП фракцияси аъзоси.