Bugungi kunda O‘zbekiston nafaqat mintaqa, balki xalqaro maydondagi nufuzli mamlakatlardan biriga aylandi. Fikrimizni mamlakatimizning nufuzli xalqaro sammitlar, anjumanlar, konferensiyalar o‘tkazilagan maydonga aylanib borayotgani ham yaqqol tasdiqlaydi.
Parlamentlararo Ittifoqning 150-yubiley assambleyasining 5-9-aprel kunlari O‘zbekistonda o‘tkazilishi mamlakatimiz ijtimoiy-siyosiy hayotida yana bir muhim tarixiy voqea sifatida muhrlanadi.
Bunday yuksak maqomdagi tadbir Markaziy Osiyo mintaqasida ilk marotaba bo‘lib o‘tmoqda. Uning O‘zbekiston zaminida o‘tkazish haqidagi qaror yurtimizning xalqaro maydondagi obro‘si ortib borayotganidan va keng e’tirof etilayotganidan dalolat beradi.
Xalqaro parlament diplomatiyasi, qonunchilik va qonun ijodkorligi sohasidagi muhim tadbir hisoblangan mazkur assambleyaning aynan yurtimizda o‘tishi Prezidentimizning ichki va tashqi siyosati strategiyasiga, amalga oshirilayotgan tub islohotlar samarasiga bo‘lgan xalqaro hamjamiyatning yuksak ishonchi va e’tirofi, desak yanglishmaymiz.
1889-yilda ta’sis etilgan mazkur tashkilot o‘tgan davrda tom ma’noda parlamentlararo xalqaro birdamlikning yorqin ifodasiga aylandi. Bu nufuzli tashkilot dunyo parlamentlarining yetakchi xalqaro organi sifatida 190ga yaqin milliy parlamentlarni o‘zida birlashtirgan. Mintaqaviy parlamentlararo birlashmalarning 13 tasi ham Parlamentlararo Ittifoqning uyushgan a’zolari hisoblanadi.
A’zo parlamentlar va ularning deputatlari o‘rtasida yuksak qadriyatlarni ilgari suradigan ushbu tashkilot barcha millatlar o‘rtasida hamkorlik va muloqotni rag‘batlantirib keladi. Ayni vaqtda tinch va hamjihat kelajakni ta’minlash uchun samarali qarorlar qabul qilish yo‘lida xizmat qilmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Parlamentlararo Ittifoqqa 1992-yilda a’zo bo‘lgan. Ammo vaqtincha uning faoliyatidagi ishtirokini to‘xtatdi. Mamlakatimiz 2017-yil 13- oktyabrdan mazkur tashkilotdagi a’zoligini qayta tikladi. Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Parlamentlararo Ittifoq bilan faol hamkorlik qilayotgani e’tiborga molik.
Parlamentlararo ittifoq assambleyasining O‘zbekistonda o‘tishi milliy parlamentimiz – Oliy Majlisning xalqaro obro‘si tobora ortib borayotgani, o‘zbek parlament diplomatiyasi amaliy harakatga aylanganidan hamda qonun ijodkorligi, parlament nazorati va shu kabi yo‘nalishlardagi milliy tajribamiz dunyo hamjamiyati, xorij parlamentariylari tomonidan keng e’tirof etilayotganidan dalolat bermoqda.
Dunyo miqyosida katta siyosiy maydon hisoblangan Parlamentlararo ittifoq assambleyasi, amaliyotga ko‘ra, parlamentarizm va barqaror rivojlanishning ijobiy tajribasi yuqori bo‘lgan mamlakatlardagina o‘tkaziladi. Mamlakatimizda o‘tkazilishi rejalashtirilayotgan tadbirda 2000 ga yaqin parlamentlar rahbarlari va a’zolari, boshqa yuqori martabali mehmonlar kelishi “O‘zbekiston – 2030” hamda boshqa strategik dasturlar doirasida yurtimizda izchil olib borilayotgan islohotlar siyosati va uning samaralarini keng xalqaro jamoatchilikka yetkazish uchun qulay xalqaro maydon va imkoniyatdir.
“Ijtimoiy taraqqiyot va adolat uchun parlament harakati” mavzusida o‘tkaziladigan assambleyaning turkum yig‘ilishlarida jahon mamlakatlari parlamentlari delegatsiyalari qator yo‘nalishlarda muhokamalar olib boradi. Xususan, aholini ijtimoiy himoya qilish va kambag‘allikni qisqartirish, qonun ustuvorligini ta’minlash, inson huquqlarini himoya qilish, gender tenglikni ta’minlash, ilm-fan, texnologiyani rivojlantirish va yoshlarni qo‘llab-quvvatlash kabi dolzarb masalar ko‘rib chiqilishi nazarda tutilgan.
Boz ustiga, tadbir doirasida 2030-yilgacha bo‘lgan strategiyani amalga oshirishda parlamentlarning ishtirokini kengaytirish, barqaror rivojlanish maqsadlariga erishish, inson huquqlari, gender tengligi, yoshlar imkoniyatlarini kengaytirish, iqlim o‘zgarishiga qarshi kurashda parlamentlar hamkorligini kuchaytirishga zamin yaratiladi.
Umuman olganda, mazkur tadbir yakunlariga ko‘ra tashkilot butun jahon parlament harakatining o‘rta va uzoq muddatli istiqboldagi ustuvor yo‘nalishlarini belgilab beradigan tegishli hujjatni qabul qilishni rejalashtirayotgani tinch va barqaror kejakni barpo etish yo‘lida muhim qadamlar tashlashga xizmat qiladi.
Anvarjon NURMATOV,
Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati,
O‘zXDP fraksiyasi a’zosi.