Shu kunlarda O‘zbekiston katta demokratik bayramga qizg‘in hozirlik ko‘rmoqda. Davlatimizning parlament diplomatiyasidagi muvaffaqiyatlariga dunyo nigohi qaratilgan. Ya’ni, yurtimiz 5–9-aprel kunlari tarixiy va geosiyosiy jihatdan muhim xalqaro siyosiy markaz sifatida eng yirik parlamentlararo anjumanga mezbonlik qiladi. Qariyb bir hafta mobaynida mamlakatimiz yirik xalqaro parlament tuzilmalarining to‘laqonli a’zosi sifatida global muhokamalar maydoniga aylanadi.
190 ga yaqin mamlakat parlamentini birlashtirib kelayotgan Parlamentlararo ittifoqning 150-yubiley Assambleyasi ilk bor Markaziy Osiyoda, yurtimizda o‘tkazilyapti. Bunday nufuzli tashkilotning yubiley tadbiri aynan Toshkentda o‘tkazilishi bu yangi O‘zbekiston uchun muhim tarixiy voqeadir.
Albatta, bu xalqaro darajada parlament diplomatiyasini rivojlantirish, mintaqaning global siyosiy jarayonlarga integratsiyalashuvini kuchaytirish, shu bilan birga, mamlakatimizning jahon hamjamiyati oldidagi imidjini oshirishga xizmat qiladi. Bu tom ma’noda, mamlakatimiz uchun xalqaro siyosiy maydonda muhim burilish nuqtasi bo‘lishi aniq.
Ushbu xalqaro tadbirda 180 davlat, 15 ta kuzatuvchi mamlakat va 25 dan ortiq xalqaro hamda parlamentlararo tashkilotlardan 2 mingga yaqin delegat ishtirok etishi kutilmoqda.
Xalqaro ahamiyatga ega bunday nufuzli tadbirning yurtimizda o‘tkazilishida o‘ziga xos ramziy ma’no bor. Bu O‘zbekiston demokratik boshqaruv yo‘lidan dadil odimlayotganini anglatadi. Chunki ushbu nufuzli tuzilma o‘zining yuqori organi Assambleyani parlamentarizm va barqaror rivojlanishning ijobiy tajribasi mavjud bo‘lgan mamlakatlarda o‘tkazadi.
Yana bir e’tiborli jihati, jahon parlamentlarining eng nufuzli tashkiloti hisoblanadigan Parlamentlararo Ittifoqning bunday katta anjumani mamlakatimizda o‘tkazilishi O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan demokratik islohotlar jahon hamjamiyati tomonidan e’tirof etilayotganining yaqqol ifodasidir. Bu mamlakatimizning pragmatik tashqi siyosat sohasidagi oqilona yondashuvi va xalqaro maydondagi nufuzi tobora ortib borayotganining yana bir dalilidir.
Aytish kerakki, qonunchilik va qonun ijodkorligi sohasidagi ushbu muhim tadbir mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish va demokratik tamoyillarni ilgari surishda ham katta rol o‘ynaydi. Shuningdek, ushbu anjuman qonun ijodkorligi, parlament nazorati va shu kabi yo‘nalishlardagi milliy tajribamiz dunyo hamjamiyati tomonidan keng e’tirof etilayotganini ham tasdiqlaydi. Chunki parlamentarizm har qanday demokratik tizimning asosidir.
O‘zbekiston Parlamentlararo Ittifoqqa 1992-yilda a’zo bo‘lgan. Ammo mamlakatimizning Parlamentlararo ittifoqqa a’zoligi 2017-yilda, ya’ni O‘zbekiston o‘z taraqqiyotida yangi bosqichga o‘tgan vaqtda, izchil islohotlarni dadil boshlagan paytda qayta tiklandi. 2019-yil 17-oktabrda O‘zbekiston tarixida ilk bor mamlakatimiz vakili Parlamentlararo Ittifoq Ijroiya qo‘mitasining a’zosi bo‘ldi. O‘tgan qisqa davr ichida, jumladan, milliy parlamentarizm va barqaror rivojlanish sohasida ulkan tajriba to‘plandi.
Ma’lumki, davlatimiz rahbari Parlamentlararo ittifoqning 150-yubiley assambleyasini O‘zbekistonda o‘tkazish tashabbusini bildirgan edi. Mazkur nufuzli anjuman “Ijtimoiy taraqqiyot va adolat uchun parlament harakati” degan umumiy shior ostida butun dunyo parlamentlari nikohini aholini ijtimoiy himoya qilish va kambag‘allikni qisqartirish, qonun ustuvorligini ta’minlash, inson huquqlarini himoya qilish, gender tenglikni ta’minlash; ilm-fan, texnologiyani rivojlantirish va yoshlarni qo‘llab-quvvatlash kabi dolzarb masalalar muhokamasiga qaratmoqda. Bu boradagi o‘zaro tajribalar muloqot mohiyatini tashkil etmoqda.
Katta davraning katta minbarida ko‘rib chiqiladigan ushbu yo‘nalishlar bejiz tanlanmagan. Chunki, so‘nggi yetti yilda mamlakatimizda Prezidentimiz boshchiligida ushbu sohalarda sezilarli ijobiy natijalarga erishdi. Assambleya, O‘zbekistonning mana shunday ijobiy tajribasini jahon mamlakatlari bilan bo‘lishish, o‘rtoqlashish imkoniyatini ham beradi.
So‘nggi yillarda O‘zbekistonning barqaror rivojlanish bo‘yicha maqsadlari, mamlakatimizdagi parlament faoliyatini kuchaytirish, nazorat funksiyalari ta’sirchanligini oshirishga qaratilgan islohotlar butun dunyoga ko‘rsatish, taqdim etishga munosib, deb bemalol ayta olamiz. Albatta, bugun Yangi O‘zbekistondagi ijtimoiy adolat va ijtimoiy barqarorlikka asoslangan xalqparvar siyosat xalqaro minbarlarda e’tirof etilayotgani kishiga mamnuniyat bag‘ishlaydi. Davlatimiz rahbari boshchiligida ijtimoiy himoya bo‘yicha olib borilayotgan keng ko‘lami islohotlar va ularning natijalari ham buni tasdiqlaydi.
So‘nggi yillarda kambag‘allikni qisqartirish, aholining daromadlarini oshirish, ehtiyojmand insonlarga yelka tutish, ularga yaqindan yordam berish, ijtimoiy-iqtisodiy faollikni rag‘batlantirish, umuman inson huquq va manfaatlarini ta’minlash davlat va jamiyatimizning ustuvor maqsadiga aylandi.
Masalan, kambag‘allikni ikki barobar qisqartirish maqsad qilib olindi. Kambag‘allikni qisqartirish maqsadida ijtimoiy yordamning yangi va samarali mexanizmlari joriy etildi. Jamiyatimizda ijtimoiy muhit tubdan o‘zgardi. Qiyoslasak, aholini ijtimoiy himoya qilish borasidagi o‘zgarishlar, yangilanishlar nafaqat qarorlar va dasturlarda, balki oilalar turmushida aks etayotganiga amin bo‘lamiz. Raqamlar, asosiysi, hayotiy natijalar buni isbotlab turibdi.
Masalan, hududlarimizda “Inson” markazlari ochilib, 102 ta ijtimoiy xizmat mahallalarda yo‘lga qo‘yildi. Mahalladagi ijtimoiy xodimlar uyma-uy yurib, shu yil reyestrda bo‘lmagan yana 95 ming muhtoj odamga yordam ko‘rsatdi. 51 ming odamga nogironlik belgilandi, 26 mingi protez oldi, nogironligi bor 5 ming bola bog‘cha-maktabga joylashdi. Bu raqamlar oddiy raqamlar emas, ularning ortida qanchadan-qancha yurtdoshlarimizning rozi-rizoligi masalasi bor. Eng muhimi, bu raqamlar, O‘zbekistonning “ijtimoiy davlat” sifatidagi maqomi mustahkamlanayotgani, jamiyatda ijtimoiy adolat tamoyillari qaror topayotganini ko‘rsatib turibdi.
Umuman olganda, Parlamentlararo Ittifoqning 150-yubiley Assambleyasining mamlakatimizda o‘tkazilishi ijtimoiy o‘zgarishlarning e’tirofi, inson qadrini ulug‘lash, ijtimoiy himoyani kuchaytirishga qaratilgan muhim siyosiy platforma hamdir. Chunki insoniy munosabatlar parlament diplomatiyasi muvaffaqiyatini belgilaydi.
Bu O‘zbekistonning demokratik islohotlarga sodiqligini ifoda etish barobarida mintaqadagi konstruktiv siyosiy muloqot markazi sifatidagi maqomini mustahkamlashga xizmat qiladi.
Muqaddas O‘ROZALIYEVA,
Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati,
O‘zXDP fraksiyasi a’zosi.